Havayolları dönem değişikliğine gidiyor: Boeing kriziyle birlikte eski uçaklara artan ilgi

Boeing‘in Alaska Havayolları’na ait 737 MAX 9 tipi uçağının havada kabin panelinin patlaması, havacılık sektöründe önemli bir etki yarattı. Pandemi sürecinde yaşanan uçak arzındaki zorlukların artmasıyla birlikte eski uçaklara olan talep gözle görülür bir şekilde yükseldi. 5 Ocak’ta Alaska Airlines’a ait bir uçağın havada kapısının kopması olayı, Amerikan havayolu şirketini Boeing eleştirilerinin odağına yerleştirdi. Ancak paradoksal bir şekilde, bu tür olaylar eski uçaklara olan ilgiyi güçlendiriyor.

Boeing kriziyle eski uçak piyasası canlanıyor

Leasing firması Avolon, pandemi kesintileri ve diğer darboğazlar nedeniyle Boeing ve Airbus’taki mevcut uçak talebinin, sektörün Covid-19 öncesi planlamasından yaklaşık 3 bin uçak eksik olduğunu belirtti. Ayrıca, Boeing’in kazaya karışan uçağının üretim kısıtlamaları, havayollarını eski uçakları daha uzun süre uçurmaya zorluyor.

Havacılık analiz şirketi Cirium’dan analist George Dimitroff, “Bu olaylar sadece arz sıkıntısını arttırıyor ve dengeli bir pazara dönebileceğimiz tarihi daha fazla öteliyor” dedi ve en az 2027’ye kadar havacılık sektöründe sorunların devam edeceğini belirtti.

Taşıyıcılar, 2024 yılında 4,7 milyar yolcuya ulaşmayı planladığı talebi karşılayacak kadar büyük bir filoya sahip olmak için daha yüksek fiyatlar ödüyor. Bu talep karşılanamadığından, Dublin’deki büyük bir toplantıda arz sıkıntısı en büyük kiralayıcıların gündem maddesi oldu.

Dünyanın en büyük uçak tüccarı ve kiralayıcısı AerCap’in CEO’su Aengus Kelly, alışılagelmiş kalıplardan farklı olarak bazı havayolu şirketlerinin kira uzatma görüşmeleri yapmak yerine kiraladıkları uçakları satın aldıklarını söyledi. Kelly, bu durumu “Havayolu şirketlerinin yaşadığımız sorunların yakın zamanda çözülmeyeceğini bildiklerinin bir işareti” olarak değerlendirdi.

Küresel yolcu filosunun yarısından fazlası kiracılara ait. Kiralanan uçaklar için kira fiyatları, Boeing’in üretimini durdurmasına yol açan 5 Ocak’taki kazadan çok önce yükselişe geçmişti. Cirium, MAX model uçaktan önce gelen 10 yaşındaki bir Boeing 737-800 için tipik kira ücretlerinin Ocak 2023’te 183 bin dolar ve 2022’de 156 bin dolar iken Ocak 2024’te aylık 220 bin dolar civarında olduğunu söyledi.

Boeing, 2018 ve 2019’daki kazalardan kaynaklanan ve yıllar süren bir krizin ardından MAX uçak ailesinin üretimini artırmayı umuyordu. Ancak Alaska Airlines’ın 5 Ocak’taki uçuşunda meydana gelen panel patlaması, üretim artışını yavaşlatması beklenen düzenleyici gözetimini de beraberinde getirdi.