Sağlık Bakanlığı, 5 Yıllık Yeni Yol Haritasını Açıkladı

Sağlık Bakanlığı, yeni 5 yıllık yol haritasıyla sağlıklı yaşam bilinci ve alışkanlıklarının teşvik edilmesi, obezite ve bağımlılıkla mücadele, yaşlılar ve özel gereksinimli bireyler için hizmetlerin geliştirilmesi ile tedavi hizmetlerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütecek.

SaÄŸlık Bakanlığı’nın 2024-2028 yıllarını kapsayan Stratejik Planı yayımladı. AA muhabirinin derlediÄŸi bilgilere göre, 5 temel amaç, 40 hedef, 194 performans göstergesi ve 214 stratejiden oluÅŸan planda, saÄŸlıklı yaÅŸam hakkının korunmasından tedavi hizmetlerinin güçlendirilmesine, obezite ve bağımlılıkla mücadeleden özel gereksinimli bireyler ve yaÅŸlılara yönelik hizmetlere uzanan birçok baÅŸlık yer alıyor.

SaÄŸlıklı yaÅŸamı teÅŸvik ederek saÄŸlıklı yaÅŸam bilinci ve alışkanlıklarının kazanılmasını saÄŸlamanın ilk amaç olarak belirlendiÄŸi plan kapsamında çocuklar ve yetiÅŸkinlerde obezitenin azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün verilerine göre, ilkokul çağındaki çocuklarda yüzde 11,4, 15 yaş üzeri nüfusta ise yüzde 29,1 düzeyinde olduğu öngörülen obezite yaygınlığının 5 yılda kademeli azaltılması için toplumsal bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilecek.

Yüksek şeker ve tuz içeren ürünlerin reklamlarına düzenleme

Bu kapsamda, gıda etiketlerinin tüketiciler tarafından daha anlaşılabilir olması amacıyla ilgili paydaşlarla yeni mevzuat düzenlemelerine ilişkin çalışmalar yapılacak.

Ambalajlı ürünlerin reformülasyonunda tuz oranının azaltılması, trans yağ, yüksek şeker ve tuz içeren ürünlerin tüketimlerinin düşürülmesi ve bu nitelikteki besinlerin reklamlarına yönelik düzenleme de çalışmalar arasında yer alacak.

Çocuklar, saÄŸlıklı beslenme konusunda bilinçlendirilecek

Bakanlık, Milli EÄŸitim Bakanlığı, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluÅŸlarıyla çocukların saÄŸlıklı beslenme konusunda bilinçlendirilmesine yönelik müfredat ve mevzuat iyileÅŸtirme uygulamalarını yürütecek.

Hareketli hayat alışkanlıklarının yaygınlaştırılması için toplumun her kesimi tarafından kolay ulaşılabilir, ücretsiz yeşil alanların, fiziksel aktiviteyi teşvik eden uygulamaların artırılması yönünde iş birlikleri yapılacak.

Toplumun yüzde 45’i yeterli ve mükemmel düzeyde saÄŸlık okuryazarı

Bakanlığın ülke genelinde 15 bin 430 hanede yüz yüze görüşmelerle gerçekleÅŸtirdiÄŸi “Türkiye SaÄŸlık Okuryazarlığı Düzeyi AraÅŸtırması-2023″ün bazı ön sonuçları da stratejik plana yansıdı.

Buna göre, hastalıklardan korunma, tedavi ve hizmetler, saÄŸlık bilgisini deÄŸerlendirme gibi konularda saÄŸlık okuryazarlığı yeterli ve mükemmel olanların oranı yüzde 45,4 olarak belirlendi.

SaÄŸlık okuryazarlığı oranını 2028’e kadar yüzde 52 düzeyine çıkarmayı hedefleyen Bakanlık, saÄŸlık bilgisine eriÅŸimde Bakanlığın bilgi kaynaklarının yaygın kullanılmasını, saÄŸlık hizmetlerinin doÄŸru kullanımına iliÅŸkin farkındalığın artırılmasını ve dijital saÄŸlık okuryazarlığının geliÅŸtirilmesini teÅŸvik edecek.

Bağımlılıkla mücadelede risk haritaları oluşturulacak

Tütün bağımlılığına yönelik tedavi, danışmanlık hizmetleri geliştirilerek devam edecekken, bağımlılık yapıcı madde kullanımının zararları konusunda diğer kurumlarla iş birliği halinde eğitim ve farkındalık çalışmaları yapılacak.

Bölge, yaş, cinsiyet, meslek gibi sosyo-demografik özelliklere göre toplumda bağımlılık yapıcı madde kullanımı sıklığı ve risk düzeyini tespit edecek olan Bakanlık, belirlenen risk haritalarına göre yeni müdahale programları geliştirecek.

AMATEM ve ÇEMATEM’lerin, BAHAR merkezlerinin sayısı ülke genelinde artırılacakken, Toplum Ruh SaÄŸlığı Merkezleri yaygınlaÅŸtırılarak ağır psikotik hastaların tedavi ve rehabilitasyon hizmetine kolay ulaşımı saÄŸlanacak.

Birinci basamak saÄŸlık hizmetlerinin kapsamı geniÅŸletilecek

Bakanlık, aile hekimliÄŸi sistemini destekleyerek birinci basamak saÄŸlık hizmetlerinin kapsamını geniÅŸletecek.

Bu kapsamda, 2022 itibarıyla 27 bin 762 olan aile hekimliÄŸi birimlerinin sayısının 36 bin 383’e, SaÄŸlıklı Hayat Merkezi sayısının da 261’den 850’ye çıkartılması, Aile hekimliÄŸi birimi başına düşen nüfusun ise 3 bin 40’dan, 2 bin 500’e düşürülmesi hedefleniyor.

2023 itibarıyla yüzde 48 olan birinci basamak saÄŸlık kuruluÅŸlarında yapılan muayenenin toplam muayene içerisindeki oranın 2028’e kadar yüzde 53’e çıkartılması öngörülüyor.

MHRS randevusuyla muayene oranı yüzde 60’a çıkarılacak

Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden yapılan randevulu hasta muayene sayısı da yüzde 48’den yüzde 60’a yükseltilecek.

Zihinsel özel gereksinimi olan çocuk ve gençlere yönelik Çok Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh SaÄŸlığı Merkezleri (ÇÖZGEM) ülke genelinde yaygınlaÅŸtırılacak, pilot illerde baÅŸlatılan Aile DiÅŸ HekimliÄŸi uygulaması 5 yılda tüm nüfusu kapsayacak ÅŸekilde 81 ilde hayata geçirilecek. Bu kapsamda, Aile DiÅŸ HekimliÄŸi birim sayısı 8 bin 500’e yükseltilecek.

Türkiye’de ilk kez 80 yaÅŸ ve üstü kiÅŸilerin kendilerinden sorumlu hekime emanet edildiÄŸi SaÄŸlıklı YaÅŸ Alma Merkezlerinin (YAÅžAM) sayısı da 474’ten 990’a çıkarılacak.

Her 100 bin kişiye düşen hekim sayısı artacak

Bakanlık, 100 bin kiÅŸiye düşen hekim sayısını 228’den 315’e, 100 bin kiÅŸiye düşen hemÅŸire ve ebe sayısını ise 356’dan 500’e, yüzde 80 olan nitelikli yatak sayısını da 2028’de yüzde 90’a çıkarmayı hedefliyor.

Kanser taramalarının, hipertansiyon gibi rahatsızlıklara karşı risk değerlendirmelerinin daha fazla kişiye ulaşması sağlanacak.

Hastanelerde, normal doğuma yönelik bilinçlendirme ve özendirme faaliyetleri yaygınlaştırılacak, doğum merkezi planlamaları ve sevk süreçleri ihtiyaca yönelik tasarlanacak ve standart şekilde uygulanacak, gebe okullarının ve bundan yararlanan anne adaylarının sayısı bilgilendirici faaliyetlerle yükseltilecek.

Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı doğumlar ile doğumsal anomalilerin azaltılması, prematüre bebek bakımının iyileştirilmesine yönelik tedbirler artırılacak. Yenidoğan ve evlilik öncesi tarama programlarında taranan hastalık sayısının artırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.

Bulaşıcı ve salgın hastalıklarla mücadele

Bulaşıcı ve salgın hastalıklarla mücadele çalışmaları kapsamında, aşı tereddüdü olan kişilerin tespiti ve gerekli iş ve işlemlerin yapılabilmesi için bilişim altyapısı hazırlanacak.

Bulaşıcı hastalıkların ihbarı ve bildirim sistemi geliştirilecek, bulaşıcı hastalıklarla mücadelede nitelikli insan gücü artırılacak. Olası pandemiler de dahil olmak üzere bulaşıcı hastalıklar konusunda güncel teknoloji ve yapay zeka desteği ile sürveyans sistemleri geliştirilerek salgınlara hazırlıklı olma kapasitesi güçlendirilecek.

Ulusal hasta güvenliği eylem planı hazırlanarak hasta güvenliği ağı kurulacak.

SaÄŸlık Vadisi projesi hayata geçirilecek

Plan kapsamında, yerli ve milli saÄŸlık teknolojilerinin merkezi olacak SaÄŸlık Vadisi projesi hayata geçirilecek.

Akılcı ilaç kullanımı konusunda yapılan izleme ve değerlendirme çalışmaları güçlendirilecek, hekimlerin akılcı ilaç kullanımına ilişkin desteklenmesi ve denetimi amacıyla karar destek sistemi kurulacak.

Hıfzıssıhha Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ãœrün AraÅŸtırma ve Ãœretim Merkezi’nin faaliyete geçirilmesiyle Ulusal Bağışıklama Programındaki aşıların yüzde 86’sı burada üretilecek.

Kaynak: Sağlık Bakanlığı