Asbest hakkında bilmeniz gerekenler| Sağlığa zararları ve kullanım alanları

İzmir Aliağa’daki söküm tesislerine gelmesi planlanan asbestli gemiye izin verilmemesi, asbestin tehlikelerini gündeme getirdi. Asbest, inşaat ve gemi sektörlerinde yaygın olarak kullanılan bir malzeme olmasına rağmen, yanlış kullanımı ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Asbestin tanımı, kullanım alanları ve sağlığa zararları hakkında merak edilen bilgileri sizler için derledik.

Asbestin kullanıldığı sektörler ve sağlık riskleri

Asbest, lifli yapıda kanserojen bir mineral olup, silisyum, sodyum, demir, magnezyum ve kalsiyumdan oluşan dayanıklı bir mineral yapısına sahiptir. Halk arasında “ak toprak,” “çorak toprak,” “gök toprak,” “çelpek,” “höllük” veya “ceren toprağı” gibi isimlerle de anılır. Asbestozis, asbest solunmasıyla ortaya çıkan bir toz hastalığıdır.

Gemi, inşaat, otomotiv gibi birçok sektörde kullanılan asbest, doğru kullanılmadığında ciddi sağlık sorunlarına neden olabilen bir malzemedir. Asbestin sağlığa zararları arasında solunum yoluyla vücuda girmesiyle başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açması bulunur. Ayrıca cilde teması sonucu yaralara neden olabilir.

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), asbesti “kesin kanserojen” olarak tanımlayarak, dünya genelinde bu maddeyi en tehlikeli kanserojen maddeler arasında sınıflandırmıştır. Asbeste maruz kalan bireylerde akciğer kanseri, akciğer zarları arasında sıvı toplanması, kireçlenme, akciğer zarı kalınlaşması ve akciğer dokusunda bağ dokusu oluşumu gibi hastalıklar ortaya çıkabilir.

Asbest kullanımının, özellikle meslek hastalıklarına ve ölümlere yol açması nedeniyle birçok ülkede yasaklanmıştır. Avrupa Birliği’nde 2005 yılından itibaren asbest üretimi ve kullanımı yasaklanmıştır. Geçmişte asbeste maruz kalan kişilerde uzun vadeli sağlık sorunları görülebilmekte ve bu konuda tazminat talepleri ortaya çıkabilmektedir.