On adımda D vitamini

1 D Vitamini Hormon mu Vitamin mi?
Hormon mu vitamin mi tartışması hala devam ediyor. Aslında biz vitamin olarak kabul etsek de vücutta sentezlenebilmesi ve kandaki seviyesine göre sentezinin azalıp artması hormon olma özelliği taşıdığını gösteriyor. İster hormon olsun ister vitamin D vitamini vücudumuz için nimet, eksikliği bir çok sağlık sorunlarına sebep olabiliyor. Bu sebeple D vitamini seviyesini ölçtürüp gerekiyorsa takviye almak çok önemli.

Kimlerde D Vitamini Eksikliği Görülebilir?
D vitamini eksikliği sadece ülkemizde değil, dünya üzerinde sık görülen yetersizliklerden biridir. Özellikle güneşlenmeden yoksun kalan ülkelerde ve koyu ten renkli bireylerde daha sık görülür. Yaşlılarda güneş görme süresinin azalmasına bağlı olarak eksiklik daha fazla görülebilir. Güneş kremi kullananlarda, karaciğer ve böbrek yetmezliği görülen hastalarda, obez bireylerde, chron, çölyak gibi emilim bozukluğu yaşayanlarda ve streroid grubu ilaç kullananlarda eksiklik görülme olasılığı daha yüksektir.

Kanda Normal D Vitamini Düzeyi Ne Kadardır?
Kanda 25OH vitamin D düzeyi, D vitamini durumunu gösteren parametredir.

< 10 ng /ml – şiddetli yetmezlik

10 ng/ml – 20ng/ml – yetmezlik

21 ng/ml – 29ng/ml – eksiklik

>30 ng/ml – yeterli

> 150 ng/ml – toksik

D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Yaygın kemik ve kas ağrısı, kemik hassasiyeti, kas güçsüzlüğü, yürüme zorluğu, dengesizlik, sık görülen kırıklar yaşıyorsanız D vitamini seviyenizi ölçtürmekte fayda vardır.

D vitamini eksikliği nelere sebep olur?
Yapılan son araştırmalar D vitamini eksikliğinin bir çok hastalığa sebep olabileceğini söylüyor. Şizofreni, depresyon, astım, Tip 1 diyabet, MS, osteoartirit, osteomalasi, rikets ve bir çok kanser türünün D vitamini ile ilişkili olabileceği düşünülüyor

D vitamini Nasıl Sentezlenir?
D vitamini yağda çözünen bir vitamin olarak kabul edilir. Yaklaşık %80-90’ı deride ultraviyole ışınları sayesinde sentezlenir. %10-%20 de besinler yoluyla alınır.

Güneş ışınları yoluyla D vitamini sentezlemek için uygun koşulları sağlamak çok önemlidir;

Cildin direk güneş ışığına teması gereklidir, pencere veya cam arkasındayken D vitamini sentezi yoktur
8 faktörden fazla koruyuculu vücut kremi D vitamini sentezine engel olmaktadır.
Güneş ışınlarının dünya yüzeyine ulaştığı özel bir açı olan zenith açısı D vitamini sentezi için gereklidir
Ülkemiz için D vitamini sentezi mayıs ve kasım ayları arasında gerçekleşir
Uygun ışın açısı için saatler 10.00- 15.00 arasıdır.
Hangi Besinler D Vitamini İçerir?
Somon, tuna, sardalya gibi yağlı balıklar, yumurta, karaciğer D vitamini içeren besinler arasındadır. Fakat bunların hiç biri zengin kaynaklar değildir. Yani günlük beslenme ile D vitamini eksikliğini gidermek çok güçtür. Yurt dışında süt ürünlerinde D vitamini zenginleştirme yapılmaktadır fakat bu şuanda bizim ülkemiz için zorunlu bir uygulama değildir.

Ne Kadar D Vitamini Almalıyız?
Dünya Sağlık Örgütü yetişkin bireylerde kandaki D vitamini seviyesine bakılmaksızın 400-800 IU/ gün D vitaminini öneriyor. Yetersizlik veya eksiklik durumlarında hekim kontrolünde doz artabiliyor.

Uluslarası Osteoporoz Vakfı; 50 yaşın üzerinde veya menopoz dönemindeki kadınlarda kırıktan korunmak için günlük 1000 mg kalsiyum ve 800 IU D vitamini öneriyor.

Bebeklerde D Vitamini Desteği Nasıl Olmalıdır?
Bebeklerde doğar doğmaz 400IU/gün D vitamini takviyesi başlanmalıdır. Anne sütü de D vitamini içerir fakat yeterli değildir. Annede D vitamini yeterli olsa bile bebekler güneş ışığına çıkarılmadıkça ve yeterli D vitamini takviyesi yapılmadıkça D vitamini eksikliği görülme riski artar. Bebek D vitamini takviyesi almıyor ve yalnızca anne sütü ile besleniyorsa annenin D vitamini ihtiyacı 4.000-6.000 IU’ye kadar çıkabilir.

Gebe Ve Emziren Anneler Ne Kadar D Vitamini Almalılar?
Gebe ve emziren annelerde D vitamini mutlaka takip edilmelidir. Gebelikte D vitamini eksikliği, gebelik hipertansiyonu ve sezaryen doğum riskini artırabilir. Gebe ve emziren anneler günde en az 1.000 IU D vitamini takviyesi almalıdır.